Met de toenemende verstedelijking groeit ook het bouwgerelateerd verkeer en goederenvervoer. Om deze reden slaan Port of Amsterdam, gemeente Amsterdam, Waternet en TNO onder de naam Amsterdam Vaart! de handen ineen en streven naar schonere en slimmere stadslogistiek. Met het project onderzoeken de partijen de mogelijkheden om logistiek stadsvervoer van de weg naar het water te verplaatsen.
Multimodale bouwhub
De grachten van Amsterdam werden vroeger gebruikt voor logistiek over water. Sterker nog: ze zijn letterlijk gemaakt voor dit doeleinde, maar vandaag de dag is het vooral de pleziervaart die hier de boventoon voert. Het bouw- en goederenvervoer gaat over de weg, maar dat levert steeds meer problemen op, zoals verzakkende bruggen en kades, vastlopend verkeer en te veel fijnstof in de stad. Een multimodale bouwhub kan hierin een uitkomst bieden. Leveranciers brengen per schip of over de Noord- of Zuid-as van Amsterdam (de ringweg) hun goederen naar die hub. De vrachten worden daar samengevoegd en als één lading per schip naar de bouwplaats gebracht. Het resultaat: minder vervoersbewegingen en een daling van de CO2-uitstoot.
Rol van de gemeente
Gemeente Amsterdam speelt een grote, actieve rol in de slagingskans van dit project. “Alles moet just in time op een zo slim mogelijke manier geleverd worden”, vertelt Kim Borgmann, projectleider van Amsterdam Vaart! vanuit Port of Amsterdam. “In de superdrukke binnenstad met de bruggen en kades die op instorten staan is dat een uitdaging. Vanuit de gemeente krijg je ook amper ruimte om op de bouwplaats zelf goederen neer te zetten en te stallen. Er komt dus steeds meer behoefte aan alternatieven”, vertelt Borgmann. Op het Festival Duurzame Mobiliteit, dat 1 oktober plaatsvond, bevestigt gemeente Amsterdam deze behoefte. Tijdens de sessie over Amsterdam Vaart! werd duidelijk dat ten minste 10 kilometer van de in totaal 200 kilometer gemetselde kademuren in de stad in zeer slechte staat verkeert. Deze kademuren staan bovenaan de lijst om binnen afzienbare termijn vervangen te worden. Daarnaast gelden er rondom het Centraal Station strenge toegangsregels voor bouwverkeer over de weg. Dit maakt de keuze voor bouwverkeer over water een stuk aantrekkelijker. Volgens gemeente Amsterdam is een stukje bewustwording en eigenaarschap belangrijk om dit probleem aan te pakken.
Oosterdokseiland
Inmiddels zijn er al een aantal bouwprojecten die hun goederenvervoer geheel of gedeeltelijk over water organiseren. De bouw van het nieuwe Booking.com kantoor op het Oosterdokseiland is daar een goed voorbeeld van. Op de bouwplaats zelf is weinig opslagplaats en leveranciers krijgen niet veel tijd om spullen af te leveren. Daarnaast is de bouwplaats voor vrachtwagens ook slecht bereikbaar. Sinds een groot deel van de goederen via een schip wordt geleverd, is deze problematiek grotendeels opgelost.
Green Deal ZES
In juni van dit jaar ondertekende Amsterdam Vaart! de Green Deal Zero Emission Stadslogistiek (Green Deal ZES). Hiermee zet het project, met nog tientallen andere partijen, zich in om in 2025 zoveel mogelijk steden emissievrij te bevoorraden en schadelijke emissies (CO2, NOx, fijnstof) als gevolg van stadslogistiek te reduceren tot nul. Daarnaast vormen het terugdringen van het aantal benodigde voertuigen en voertuigkilometers voor de bevoorrading van steden en het beperken van geluid belangrijke doelen van de Green Deal ZES. Ook IJmond Bereikbaar en Breikers hebben de Green Deal ZES ondertekend.
Amsterdam Vaart! Is onderdeel van Slimme en Duurzame Mobiliteit en wordt daarmee onderdeel van het uitvoeringsprogramma 2020-2022 voor Slimme en Duurzame Mobiliteit en Stedelijke Bereikbaarheid.