Samen Bouwen aan Bereikbaarheid in de Metropoolregio Amsterdam

In Metropoolregio Amsterdam (MRA) vindt een forse verstedelijking plaats. Zo komen er in 2040 al 250.000 woningen bij en groeit de werkgelegenheid met 230.000 arbeidsplaatsen. Naast deze groeiopgave staat de MRA voor de uitdaging om in 2030 55 procent minder CO2 uit te storen en in 2050 95 procent. Deze ontwikkelingen zetten druk op ons mobiliteitssysteem en daarmee druk op het prettig bewegen in onze steden, dorpen en daar buiten. 

Samenwerken aan brede welvaart

Zonder aanvullend beleid gaat de brede welvaart (alles wat inwoners van waarde vinden) in de regio achteruit bij verdere verstedelijking. Zo neemt:

  • De kwaliteit van leven af;
  • De bereikbaarheidsongelijkheid toe;
  • De overbelasting van wegen en het OV toe;
  • De CO2 uitstoot toe. 

Rijk en regio moeten daarom nú samenwerken om ook in de toekomst de brede welvaart in de regio te waarborgen. Het 'Multimodaal Toekomstbeeld' dat in 2022 is ontwikkeld formuleert zeven samenhangende sturingsprincipes die een leidraad zijn voor toekomstig beleid. 

Aanleiding SBaB

Binnen de MRA werken Rijk en regio samen aan de NOVEX MRA. Deze strategie vormt het kader voor de ruimtelijke keuzes en maatregelen van Rijk en regio voor de verstedelijking van de regio. Zo worden samenhangende keuzes gemaakt op het gebied van infrastructuur, duurzame mobiliteit en verstedelijking.

Dit gebeurt in samenhang met het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid (SBaB), dat gericht is op onderbouwd advies over gezamenlijke afspraken rond bereikbaarheid. Dat zijn afspraken – over zowel investeringen, als maatregelen – die o.a. worden gemaakt in het Bestuurlijke Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO MIRT).

Kijk op bereikbaarheid

Bereikbaarheid gaat over meer dan vervoer alleen: het raakt aan vraagstukken op het gebied van wonen, ruimtelijke ordening, natuur en klimaat. Dat vraagt om nauwe samenwerking. Over sectoren en thema’s heen. Tussen het Rijk en de regio. Precies dat doet SBaB sinds 2018. Dat doet het programma met een blik op de toekomst. Het besef is er dat de opgave alleen in samenhang met andere vraagstukken (die dienen als randvoorwaarden), zoals brede welvaart, de klimaat- en woningbouwopgave aangepakt kan worden. SBaB vertaalt de nationale opgaven naar regionaal maatwerk. 

De uitwerking

Sinds de start van SBaB in 2018 is er al veel werk verzet binnen verschillende programmalijnen, programma’s en projecten. Elk jaar in november worden in het Bestuurlijk Overleg MIRT de (tussen)stappen vastgesteld en besluiten genomen voor het vervolg. Binnen SBaB wordt op dit moment verder gewerkt aan de oplossingsrichtingen in tweeprogrammalijnen:

  1. Multimodaal Toekomstbeeld
  2. Mobiliteitsgedrag

De programmalijnen houden zich voornamelijk bezig met gezamenlijke planvorming, doen van onderzoek, bepalen van inhoud, en het ontwikkelen van advies over bijvoorbeeld sturingsprincipes en beleid. Ze richten zich op de gehele MRA, waarbij een deel van de MRA ook relatie heeft met partners aangrenzend aan de MRA. De programmalijnen worden verder uitgediept doormiddel van verschillende activiteiten. 

Daarnaast zijn er twee programma’s, Bereikbare Steden en het Regionaal Mobiliteitsprogramma (RMP), waarin wordt samengewerkt aan de bereikbaarheid en brede welvaart van de regio. De programma’s maken gebruik van de overlegtafel van SBaB maar opereren grotendeels als zelfstandige programma’s. 

Naast de programmalijnen en programma’s bevat Samen Bouwen aan Bereikbaarheid ook een aantal projecten. Dit zijn verkenningen en infrastructurele projecten, zoals de MIRT-verkenning van de OV verbinding Amsterdam-Haarlemmermeer en de MIRT-verkenning OV-ontsluiting van Havenstad Zuid. 

Gezamenlijk belang

Binnen SBaB werken bestuurders, het programmateam, wetenschappers en de medewerkers van gemeenten, regio’s, provincies en Rijk samen aan de bereikbaarheidsopgave die gepaard gaat met de NOVEX-aanpak.      

Het oplossen van deze brede opgave is een lastige puzzel. Belangen komen niet altijd overeen en verschillende delen van onze regio kennen elk hun eigen dynamiek. SBaB stelt regio en Rijk in staat om naar het gezamenlijke belang te bekijken. En dat ook voorop te stellen. Dat doet het programma door objectief en inhoudelijk te kijken naar passende maatregelen die de verschillende activiteiten, programma’s, en in te zetten mobiliteitstransitie verbinden. Door die neutrale aanpak kan SBaB slagvaardig en effectief zijn. Dat onderscheidt het programma.

Lees hier verder over hoe het programma precies georganiseerd is.