Samen Bouwen aan Bereikbaarheid in de Metropoolregio Amsterdam
De komende jaren groeit de Metropoolregio Amsterdam (MRA) flink. Naar verwachting komen er maar liefst 250.000 nieuwe woningen en 230.000 nieuwe arbeidsplaatsen bij tot 2040. Als beleid, mobiliteitssysteem én reisgedrag hier niet op wordt aangepast, zorgt dit voor files tot in de stad, voor overvol openbaar vervoer en andere logistieke problemen. Dat heeft negatieve gevolgen voor de economie, het klimaat. Ook de kwaliteit van onze leefomgeving neemt af. Alleen door samen te werken en door scherpe, onderbouwde afspraken te maken, houden we de MRA (zo goed mogelijk) bereikbaar.
Aanleiding van SBaB
Binnen de MRA werkt de regio samen met het Rijk aan een Verstedelijkingsstrategie. Het is de ambitie dat de MRA toekomstbestendig en evenwichtig groeit, met een sterke focus op hoge leefkwaliteit. De Verstedelijkingsstrategie vormt het kader voor de ruimtelijke keuzes en maatregelen van Rijk en regio voor de verstedelijking van de regio. Zo worden samenhangende keuzes gemaakt op het gebied van infrastructuur, duurzame mobiliteit en verstedelijking.
Dit gebeurt in samenhang met het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid (SBaB), dat gericht is op onderbouwd advies over gezamenlijke afspraken rond bereikbaarheid. Dat zijn afspraken – over zowel investeringen, als maatregelen – die o.a. worden gemaakt en in het Bestuurlijke Overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (BO MIRT).
Kijk op bereikbaarheid
Bereikbaarheid gaat over meer dan vervoer alleen: het raakt aan vraagstukken op het gebied van wonen, ruimtelijke ordening, natuur en klimaat. Dat vraagt om nauwe samenwerking. Over sectoren en thema’s heen. Tussen het Rijk en de regio. Precies dat doet SBaB sinds 2018. Dat doet het programma met een blik op de toekomst. Het besef is er dat de opgave alleen in samenhang met andere vraagstukken (die dienen als randvoorwaarden), zoals brede welvaart, de klimaat- en woningbouwopgave aangepakt kan worden. SBaB vertaalt de nationale opgaven naar regionaal maatwerk.
Stappen maken richting uitvoering
SBaB is actief in de schaalsprong infrastructuur met programmalijnen als Zuidwest Amsterdam-Schiphol-Hoofddorp (ZWASH) en Amsterdam Bay Area (ABA). Ook wordt er verder ingezet op het verder verstedelijken van de middelgrote steden in de MRA, zoals Haarlem, Hilversum en Lelystad. Dit wordt ook wel de polycentrische ontwikkeling van de MRA genoemd.
Én het programma fungeert als bouwsteen voor de mobiliteitstransitie. SBaB vraagt zich steeds af: hoe zorgen we dat we de opgaven voor elkaar kunnen boksen? Dat onderzoeken we en vervolgens adviseren we daar objectief en onderbouwd over. Op basis van inhoudelijke afwegingen en argumenten, om besluitvorming te faciliteren. Dat doen we in de programmalijnen Multimodaal Toekomstbeeld en Duurzaam Mobiliteitsgedrag. Naast deze programmalijnen bevat het programma ook een aantal losse projecten, zoals het project HOV ZaanIJ. Het programma brengt dus de schaalsprong infrastructuur en de mobiliteitstransitie samen om vooruit te kunnen.
De uitwerking
Sinds de start van SBaB in 2018 is er al veel werk verzet binnen verschillende programmalijnen en projecten. Elk jaar in november worden in het Bestuurlijk Overleg MIRT de (tussen)stappen vastgesteld en besluiten genomen voor het vervolg. In 2023 wordt verder gewerkt aan de oplossingsrichtingen in 4 programmalijnen:
1. Multimodaal Toekomstbeeld (MTB)
2. Zuidwest-West Amsterdam Schiphol Hoofddorp (ZWASH)
3. Amsterdam Bay Area (ABA)
4. Duurzaam Mobiliteitsgedrag (DGA)
Naast deze programmalijnen bevat Samen Bouwen aan Bereikbaarheid ook een aantal projecten, zoals het MIRT-onderzoek Rottepolderplein en de verbinding A8/A9.
Gezamenlijk belang
Binnen SBaB werken bestuurders, het programmateam, wetenschappers en de medewerkers van gemeenten, regio’s, provincies en Rijk samen aan de bereikbaarheidsopgave die gepaard gaat met de Verstedelijkingsstrategie.
Het oplossen van deze brede opgave is een lastige puzzel. Belangen komen niet altijd overeen en verschillende delen van onze regio kennen elk hun eigen dynamiek. SBaB stelt regio en Rijk in staat om naar het gezamenlijke belang te bekijken. En dat ook voorop te stellen. Dat doet het programma door objectief en inhoudelijk te kijken naar passende maatregelen die onze activiteiten in de schaalsprong infrastructuur en de in te zetten mobiliteitstransitie verbinden. Door die neutrale aanpak kan SBaB slagvaardig en effectief zijn. Dat onderscheidt het programma.
Lees hier verder over hoe het programma precies georganiseerd is en over de jaarlijkse BO MIRT cyclus.
Video
De metropoolregio Amsterdam – de MRA – groeit. Tot 2040 komen er 250.000 woningen en veel arbeidsplaatsen bij. Met deze groei, groeit ook de mobiliteit. Maar de wegen en het openbaar vervoer hadden hun grenzen vlak voor corona al bijna bereikt. Dus hoe zorgen we dat de regio ook in 2040 nog goed bereikbaar is? En dat het toekomstige mobiliteitssysteem goed aansluit op andere opgaven, zoals klimaat, energie, natuur en de geplande gebiedsontwikkelingen? Kortom, hoe zorgen we ervoor dat het prettige woon- en werkklimaat blijft bestaan en dat iedereen snel en veilig van A naar B kan reizen?
Dat lukt alleen door goed samen te werken. Dat doen we in het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid. Een samenwerking van de twee provincies, de Vervoerregio Amsterdam, de MRA gemeenten, Rijkswaterstaat en twee ministeries. Op deze manier werken we sinds 2018 aan de mobiliteitsvraagstukken die voortkomen uit de Verstedelijkingsstrategie voor de MRA. Zo brengen we in kaart wat de mogelijke oplossingen zijn voor het bereikbaar houden van de netwerken van spoor, openbaar vervoer, wegen en fietspaden in de MRA. We betrekken daarbij alle vervoerswijzen, overstappunten en beleidskeuzes en werken oplossingen uit.
Tegelijkertijd werken we aan de gebiedsgerichte plannen Zuidwest Amsterdam, Schiphol en Hoofddorp, bekend als ZWASH. En aan de ontwikkeling van Amsterdam Bay Area, het gebied tussen Amsterdam-Oost en Almere. Hierin worden het uitbreiden van de Noordzuidlijn en een IJmeerverbinding onderzocht. En omdat we het niet redden met alleen investeren in nieuwe infrastructuur, zetten we ook vol in op flexibel werken en slim reizen en op het verbeteren van overstappunten. Zo spelen we bijvoorbeeld in op de vlucht die thuiswerken tijdens corona genomen heeft. De besluiten die horen bij deze mobiliteitsvraagstukken worden uitgewerkt door het programmateam en de betrokken directeuren. Uiteindelijk is het aan onze bestuurders om deze besluiten in de programmaraad vast te stellen, inclusief de investeringen en fasering. Een belangrijke mijlpaal daarin is het Bestuurlijk Overleg MIRT, waarbij de plannen ook met de minister en staatssecretaris besproken worden.
Door op deze manier te bouwen aan bereikbaarheid maken we samenhangende keuzes op het gebied van infrastructuur, slimme en duurzame mobiliteit en verstedelijking.
En houden samen we de Metropoolregio Amsterdam bereikbaar: nu én in 2040.
www.samenbouwenaanbereikbaarheid.nl
