Amsterdam Bay Area is pakweg het gebied tussen Amsterdam-Oost/IJburg en Almere, rondom het IJmeer. In de afgelopen jaren zijn er veel woningen gebouwd. Natuur, cultuur en water spelen hier een belangrijke rol, waardoor er veel gezinnen wonen. Het gebied heeft alles in zich om de komende jaren stevig door te groeien en te voorzien in een belangrijk deel van de ruimtebehoefte in de MRA. Het biedt kansen voor duurzame woningbouw en werkgelegenheid, en voor de versterking van het landschap en de natuur. In het MIRT-onderzoek Amsterdam Bay Area wordt onderzocht hoe dit gebied kan groeien en toch bereikbaar kan blijven.

De Amsterdam Bay Area

Twee steden, dichtbij elkaar, omringd door natuur- en recreatiegebieden. De Bay Area rondom de Amerikaanse steden San Francisco en Oakland heeft een hoogstedelijk karakter waar water een belangrijke rol speelt. Het gebied tussen Amsterdam, Almere en het tussenliggende terrein rond de ‘baai’ van het IJmeer doet denken aan dit internationale voorbeeld en heeft daarom de titel Amsterdam Bay Area gekregen.

Integrale ontwikkeling biedt meerwaarde

In de Amsterdam Bay Area is ruimte voor zo’n 100.000 nieuwe woningen. Dit kan niet zonder investeringen in bereikbaarheid, natuur en ecologie. Ook ligt er een opgave om extra werkgelegenheid te creëren in en rondom Almere; ongeveer 40.000 arbeidsplaatsen. Voldoende nieuwe werkgelegenheid is een essentiële voorwaarde voor een goede balans in de stad en een evenwichtige gebieds- en mobiliteitsontwikkeling. Amsterdam Bay Area kan zo een grote bijdrage leveren aan het versterken van de hele Metropoolregio Amsterdam.

Amsterdam en Almere: twee steden, dichtbij elkaar, omringd door natuur- en recreatiegebieden

MIRT-onderzoek en ontwikkelstrategie

In 2022 is in het MIRT-onderzoek afgerond. In het MIRT-onderzoek is onderzocht wat de effecten zijn van verschillende ruimtelijke ontwikkelingen in de Amsterdam Bay Area op het gebied van bereikbaarheid, natuur en ecologie. Daarnaast is onderzocht wat de economische groeimogelijkheden zijn, zoals bij Almere Pampus. Hieronder lichten we de belangrijkste keuzes toe.

Keuzes op het gebied van bereikbaarheid

Bij de gebiedsontwikkeling van de Amsterdam Bay Area wordt ingezet op werken, wonen en voorzieningen in de buurt. Zo ontstaan er multimodale knooppunten. Hier komen bus, tram, trein, fiets en auto samen en kunnen mensen van de ene naar de andere vorm van vervoer overstappen. Het zijn vaak ook dynamische punten met veel bedrijvigheid. Hier ontmoeten mensen elkaar en zijn er vaak culturele, sportieve, medische of zakelijke voorzieningen.

Bij de ontwikkeling hiervan moet een aantal strategische keuzes worden gemaakt op het gebied van ov- en weginfrastructuur. Die moeten ervoor zorgen dat het gebied zelf goed bereikbaar blijft, maar ook dat het mobiliteitssysteem in de gehele Metropoolregio Amsterdam blijft functioneren.

Weg en spoor

Uit de tussentijdse resultaten van het MIRT-onderzoek is duidelijk geworden dat de bestaande infrastructuur (weg, ov, fiets) de groei van het aantal inwoners en beoogde groei van de werkgelegenheid niet kan opvangen. Daarom is gekeken naar maatregelen die nodig zijn om de bereikbaarheid te kunnen garanderen, zoals nieuwe ov-verbindingen, wegmaatregelen en maatregelen die bijdragen aan een betere spreiding van de reizigers over de netwerken. Naast het versterken van de bestaande spoorverbinding over de Hollandsebrug is er ook gekeken naar een nieuwe metrolijn tussen Almere en Amsterdam, de zogeheten IJmeerverbinding.

IJmeerverbinding

De IJmeerlijn kan verschillende stations en locaties zoals IJburg, Almere Pampus en Station Zuid met elkaar verbinden, zodat de lijn voor veel reizigers aantrekkelijk is. Uit het onderzoek komt naar voren dat veel mensen gebruik gaan maken van deze metrolijn, omdat deze goed aansluit op het Amsterdamse openbaarvervoernetwerk. Zo levert het een belangrijke bijdrage aan een duurzame ontsluiting van het gebied en verbetert de bereikbaarheid in de MRA. Ook creëert de IJmeerverbinding ruimte op het bestaande treinspoor, dat op dit moment overvol is. Hierdoor wordt ook de bereikbaarheid op nationaal niveau verbeterd.

Ecologie, natuur en werkgelegenheid

In het rapport zijn ook de uitkomsten te lezen voor de onderzoeken naar natuur, ecologie en werkgelegenheid terug te vinden. Belangrijk is dat ecologische kwaliteit van het IJmeer en Markermeer verbetert. Ook een goede landschappelijke inpassing is een aandachtspunt. In het tweede deel van het MIRT-onderzoek wordt gekeken hoe om te gaan met deze aandachtspunten. 

Vervolg MIRT-onderzoek in 2022

In 2022 zijn, als vervolg op het MIRT-onderzoek twee verdiepende onderzoeken uitgevoerd. Het onderzoek naar de wegbereikbaarheid liet zien dat er, als gevolg van de groei van de mobiliteit in het gebied, aanvullende oplossingen voor de wegbereikbaarheid na 2030 nodig zijn, De maatregelen variëren van de aanpak van knelpunten, met name op de knooppunten van hoofdwegennet en onderliggend wegennet, maatregelen voor de verbetering van de andere modaliteiten (fiets, OV, transferia) tot het beprijzen van mobiliteit. 

Daarnaast is een onderzoek uitgevoerd naar de bereikbaarheid per openbaar vervoer in het kader [GCd(1] van de gebiedsontwikkeling in Almere Pampus. Daarvoor zijn verschillende varianten onderzoek, waaronder een HOV (Hoogwaardig Openbaar Vervoer) verbinding. Deze varianten zijn gekoppeld aan mogelijke faseringen van de verstedelijking van Pampus.

Vervolg

In het bestuurlijk overleg MIRT (november 2022) zijn een aantal afspraken gemaakt om nader invulling te geven aan de plannen voor verstedelijking van het gebied. De belangrijkste afspraak is dat er een ruimtelijk strategische verkenning wordt uitgevoerd naar de ontwikkeling van de eerste fase gebiedsontwikkeling van Pampus als uitwerking van de verstedelijkingsstrategie voor Amsterdam Bay Area voor de lange termijn. De mogelijke ontwikkeling van een HOV verbinding tussen Pampus en Almere Centrum is onderdeel van deze verkenning. Specifiek voor de verbetering van de bereikbaarheid van Almere zijn afspraken gemaakt over de uitvoering van een pakket aan bereikbaarheidsmaatregelen.