Ze hebben vanaf het begin samen aan het programma gebouwd. En nu nemen ze alle drie afscheid: Anne Joustra, Nanou Beekman en Peter-Paul Horck. Hoe kijken ze terug op hun tijd bij het programma? Waar zijn ze trots op? En: wat willen ze ons meegeven? “Het programma is echt samenwerken 3.0.”
Lees het gesprek met:
Secretaris-directeur van de Vervoerregio Amsterdam Anne Joustra is alternerend voorzitter van het directeurenoverleg. Hij vertelt: “De opzet zoals we die bij de start van het programma hebben bedacht, staat er nu. Dat geeft mij vertrouwen in de toekomst. Er is betere samenwerking tussen Rijk en regio. We zien elkaar nu vaker en er is veel enthousiasme. Tegelijkertijd is de werkelijkheid ook weerbarstig. We wilden het overleg tussen Rijk en regio structureren door alle activiteiten, zoals MIRT-onderzoeken, in één programma onder te brengen. Zodat er meer afstemming en coördinatie is en minder bestuurlijke drukte. En dan gebeuren er soms toch dingen buiten het programma om. Samenwerken is echt mensenwerk: het is belangrijk dat je elkaar kent en met elkaar door één deur kan. Zo’n trip naar Oslo heeft daarbij echt geholpen.”
“Onder meer op de samenwerking bij Zuidwest Amsterdam-Schiphol-Hoofddorp. Ook hier waren er buiten het programma belangrijke ontwikkelingen die veel consequenties hebben voor de ruimtelijke ordening, zoals de plannen voor de Zuidas. Verkeer en vervoer hobbelen er dan vaak achteraan, maar nu zitten alle partijen vanaf het begin aan tafel. Dat is echt winst. Een ander voorbeeld is het bestuderen van het doortrekken van de Noord/Zuidlijn richting Schiphol. Het is gelukt dit onderdeel te laten worden van het programma, om zo de zaken met elkaar te kunnen verknopen voor een integrale aanpak. Of dat ging lukken, was echt een spannend moment in de samenwerking.”
“Het is voor het eerst dat we als gemeenten en provincie zo structureel en programmatisch samenwerken met het Rijk. Dat is echt een upgrade, samenwerken 3.0 noem ik het weleens. Als we als overheden ook het bedrijfsleven en kennisinstellingen goed mee kunnen nemen, dan heb je een gecoördineerde maatschappelijke actie. Het is de enige manier om de complexiteit van en de snelle ontwikkelingen in deze regio het hoofd te bieden.”
Anne gaat binnenkort met pensioen.
Lees ook het gesprek met Nanou Beekman en Peter-Paul Horck
Nanou Beekman was tot voor kort directeur Netwerkontwikkeling bij Rijkswaterstaat West-Nederland Noord en (agenda)lid van het directeurenoverleg: “De partners in de MRA wisten elkaar al goed te vinden, maar de samenwerking met het Rijk verliep voorheen redelijk stroef. Met het programma is dat veranderd. Weliswaar met vallen en opstaan, maar het is gelukt. Dat vind ik heel mooi.”
“Dat Rijk en regio uiteindelijk gezamenlijk hebben besloten het MIRT-onderzoek Oostkant Amsterdam, de Duinpolderweg, het Rottepolderplein en de Verbinding A8-A9 op te nemen in het programma. Het gemeenschappelijke afwegingskader geldt nu ook voor deze onderwerpen en dat was een belangrijke stap naar integrale besluitvorming over wat echt nodig is in deze regio.”
“In het programma hebben we altijd te maken met schaarste, bijvoorbeeld in financiële middelen. We moeten steeds keuzes maken. De reflex kan zijn dat iedereen dan weer vanuit zijn eigen belang gaat redeneren en acteren. Dat is een risico. Het mag schuren, maar blijf wel met elkaar in gesprek. Daarnaast hebben we in de MRA ook schaarste in de fysieke ruimte. Ruimte voor woningbouw, voor mobiliteit en voor de energietransitie - zoals voor wind- en zonne-energie - gaan steeds meer met elkaar concurreren. Die laatste zit momenteel niet echt in het programma, maar zal wel van invloed zijn. Wees daarop voorbereid, zou mijn advies zijn.”
“Rijkswaterstaat heeft geen plek in de programmaraad. Als we straks richting uitvoering gaan, is het wel belangrijk dat ook de belangen van de netwerkbeheerder voldoende worden meegewogen. Nu gaat dat goed, maar het blijft een aandachtspunt voor de toekomst.”
Nanou is nu directeur Landelijk Gebied en Visserij bij het ministerie Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Lees ook het gesprek met Anne Joustra en Peter-Paul Horck
Peter-Paul Horck was tot voor kort sectormanager Mobiliteit bij de provincie Noord-Holland en lid van het directeurenoverleg: “Ik ben samen met Diederik de Jong van het Rijk vanaf het begin bezig geweest om het programma van de grond te krijgen. Je zou kunnen zeggen dat ik de ambtelijk opdrachtgever vanuit de MRA was.”
“Ik ben blij dat er een ambtelijk en bestuurlijk geaccordeerd plan van aanpak is gekomen. Hierdoor konden we vorig jaar echt van start gaan. We hebben met elkaar het vertrouwen opgebouwd om iets heel nieuws te gaan doen, met alle overheidslagen samen. Het is een reis die je maakt met elkaar, zonder dat je weet waar je precies uitkomt.”
“Wat ik knap vind, is dat ook binnen het Rijk nu intensiever wordt samengewerkt tussen de departementen. Dat het Rijk nu meer met één geluid spreekt, is voor ons als regio fijn. Tegelijkertijd moeten we als regio terughoudend zijn met het inbrengen van eigen projecten in het programma om juist die gerealiseerd te krijgen. Dat verhoudt zich niet goed met de open reis die we met elkaar aangaan.”
“Naast bereikbaarheid en duurzaamheid zou ik willen pleiten voor meer aandacht voor gezondheid. In de hoofdopgaven van het programma wordt gezondheid wel genoemd, maar in de praktijk mag dit nog sterker naar voren komen. Ook bij ons in de provincie speelt dit. Denk aan de schadelijke uitstoot van Tata Steel en Schiphol, maar ook aan de uitspraak van de Raad van State over stikstof. Bij de maatregelen die we bedenken voor de bereikbaarheid moeten we gezondheid steeds in het vizier houden.”
Peter-Paul is nu sectormanager Financiën bij de provincie Noord-Holland.
Lees ook het gesprek met Anne Joustra en Nanou Beekman
